معرفی کنجد و بذر کنجد ناشکوفا

گیاهشناسی کنجد 

کُنجِد که سمسم و جلجلان هم نامیده می‌شود، گیاهی است از رده دولپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره کنجدها است. این گیاه یک ساله‌ است و ارتفاعش بالغ بر یک متر است. قسمت فوقانی ساقه‌اش پوشیده از کرک است ولی قسمت‌های تحتانی آن عاری از کرک است.

گل‌های آن که به‌طور منفرد و در کناره برگ‌های قسمت انتهایی ساقه قرار دارد، شامل قطعات پنج تایی به هم پیوسته‌است و تعداد پرچم‌ها ۴ عدد است. میوه‌اش کپسولی و محتوی دانه‌های کوچک مسطح و بیضوی است. دانه‌های کنجد به سبب دارا بودن روغن قابل استخراج تنها قسمت مورد استفاده گیاه است. کنجد همانند زرشک از گیاهان سودآور و استراتژیک برای کشت در دوره‌های خشکسالی است.

تصویر (1-1) گیاهشناسی کنجد

کنجد ناشکوفا و نوع معمولی یک محصول گرمسیری محسوب می شوند ، به همین منظور طی دوره رشدی خود نیاز به گرما و شرایط مرطوب دارند به همین جهت مناطقی با باران‌های سنگین یا خشکی طولانی مدت برای کشت کنجد مناطق مساعدی محسوب نمی شوند .

در ضمن دمای زیاد یا کم بر رشد این گیاه تاثیر می گذارد و دمای مناسب برای رشد کنجد بین ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتی‌گراد است.

روغن کنجد 

روغن کنجد مهمترین محصول استحصالی از کنجد است که به دلیل خواص استثنایی خود طرفداران بسیار زیادی را جلب کرده است . در مقام مقایسه روغن بذر کنجد ناشکوفا نسبت به بذر کنجد محلی حدودا 8 درصد کمتر ولی به لحاظ کیفیت تفاوتی با نوع شکوفا ندارد .

ترکیبات روغن کنجد   

روغن کنجد از اسیدهای چرب زیر تشکیل شده‌ است.

ویژگیهای روغن کنجد 

مقایسه کنجد محلی با کنجد ناشکوفا 

در این جا ما قصد مقایسه رقم کنجد محلی و بومی موجود در ایران را با کنجد ناشکوفا داریم و لازم است از لحاظ ظاهری توان تولیدی و کیفیت دانه و روغن، آن دو را با یکدیگر مقایسه کنیم :

تصویر(2-1) کنجد محلی

مشخصات بذر کنجد محلی ایران 

الف) رنگ : کراملی و قهوه ای سوخته
ب) تناژ در هکتار : 700 الی 1000 کیلوگرم در هکتار
ج) درصد چربی : 42 الی 46 درصد
د‌)قابلیت برداشت دستی و غیر مکانیزه به دلیل باز شدن غلافها و ریزش شدید

تصویر(3-1) کنجد ناشکوفا

مشخصات بذر کنجد ناشکوفا 

الف) رنگ : کرمی و سفید
ب) تناژ در هکتار : 1700 الی 2500 کیلوگرم در هکتار
ج) درصد چربی : 33 الی 37 درصد
د‌)قابلیت برداشت مکانیزه به دلیل باز نشدن غلافها ریزش دانه بسیار محدود است .

زمان مناسب کاشت بذر کنجد ناشکوفا 

در واقع زمان مناسب برای کاشت کنجد ناشکوفا با کنجد معمولی تفاوتی ندارد و بسته به شرایط اقلیمی هر منطقه در ایران از ابتدای خرداد آغاز و تا نیمه مرداد ماه هم ادامه دارد .

مقدار بذر کنجد ناشکوفا مورد نیاز در هکتار 

برای کاشت دستی : حدود 10 تا 12 کیلو گرم در هکتار
برای کاشت مکانیزه : حدود 6 تا 9 کیلو گرم در هکتار

عملکرد کنجد ناشکوفا در هکتار 

هر چند عملکرد یک محصول در هکتار یک فاکتور تک بعدی نیست و به عوامل و مولفه های بسیاری بستگی دارد اما بر اساس تجربیات به دست آمده در نقاط مختلف کشور در میان کشاورزان و کنجد کاران حرفه ای و آماتور به طور میانگین در مورد کنجد ناشکوفا کسب رکوردهای 1700 الی 2500 کیلوگرم در هکتار گزارش شده است .